Թոթովենց Վահան

Թոթովենց Վահան (1889-1938), հայ գրող, արձակագիր։ Ծնվել է Արևմտյան Հայաստանում, Խարբերդի գավառի Մեզրե քաղաքում, սովորել է ԱՄՆ-ում, որտեղից Ցեղասպանության տարիներին, 1915-ին 400 ամերիկահայ կամավորների հետ մեկնել է Կովկասյան ռազմաճակատ, մասնակցել է ազատագրական կռիվներին և ողջ մնացած շատերի հետ քաշվել Կովկաս: Նրա հարազատները մնացել են Դեր Զորի անապատներում: 1916 թ. Թիֆլիսում հանդիպել է Զապել Եսայանին և Լևոն Շանթին: Հետագայում այս հանդիպումը պետք է հիմք հանդիսանար քաղաքական մեղադրանքների համար: Երևան է տեղափոխվել 1922 թ.: 1936 թ. հուլիսի 20-ին ձերբակալվել է ՀՀ լուսժողկոմ Ն.Ստեփանյանի հակահեղափոխական, ահաբեկչական խմբի անդամ լինելու, հակահեղափոխական գործունեության, արտասահմանյան կառույցների կողմից ղեկավարվող սփյուռքի դաշնակցականների հետ կապերի, անգլիական հետախուզության գործակալ-լրտես լինելու, Հայաստանը Խորհրդային Միությունից կտրելու և անգլիական խնամակալության տակ մտցնելու մտադրության, գրողների հակահեղափոխական աշխատանքներ տանելու մեղադրանքներով: 15 րոպե տևած դատավարության վերջում 1938 թ. հուլիսի 16-ին Թոթովենցին դատապարտում են գնդակահարության, իսկ հուլիսի 18-ին գնդակահարում են: